Ngày 20/3, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa có buổi làm việc với Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Dân tộc và Tôn giáo. 

Giảm 3 tổ chức cấp vụ, 4 tổ chức cấp phòng

Tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Vinh Tơr đã báo cáo tình hình hoạt động của Bộ từ khi thành lập đến nay. Theo Nghị quyết số 176/2025 của Quốc hội, Bộ Dân tộc và Tôn giáo là một trong 17 bộ, cơ quan ngang bộ của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15. Bộ được thành lập từ ngày 1/3/2025 trên cơ sở Ủy ban Dân tộc tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về tín ngưỡng tôn giáo từ Bộ Nội vụ. Ngay sau khi Quốc hội phê chuẩn, Bộ trưởng và Bộ đã bắt tay ngay vào thực hiện để tổ chức, bộ máy sớm đi vào hoạt động, theo đó Bộ đã thực hiện tinh gọn tổ chức bộ máy. Bộ đã sắp xếp còn 13 vụ, đơn vị, trong đó có 9 đơn vị giúp Bộ trưởng thực hiện chức năng quản lý nhà nước, 4 đơn vị sự nghiệp công lập phục vụ chức năng quản lý nhà nước của Bộ. Trong đó, Ban Tôn giáo Chính phủ là tổ chức cấp cục, cơ cấu tổ chức gồm 7 đơn vị cấp phòng; Văn phòng Bộ, Thanh tra Bộ có đơn vị cấp phòng theo quy định. Vụ Tuyên truyền công tác dân tộc, tôn giáo có 2 bộ phận có trụ sở tại Đắk Lắk và TP Cần Thơ. Ngoài ra, có 2 đơn vị được Bộ trưởng thành lập theo thẩm quyền và có 5 đơn vị sự nghiệp công lập là các trường chuyên biệt tiếp nhận từ Bộ Giáo dục và Đào tạo trước đây. Tổng biên chế cán bộ, công chức và người lao động của Bộ là 998, trong đó có 5 lãnh đạo Bộ, 79 lãnh đạo cấp vụ và tương đương, 221 công chức, 693 viên chức.  Bộ đã sắp xếp, kiện toàn tổ chức bên trong và sáp nhập, giải thể các tổ chức chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ. Kết quả đã giảm được 3 tổ chức cấp vụ và tương đương - đạt 17,6%, giảm 4 tổ chức cấp phòng - đạt 36,3%. Đồng thời, Bộ trưởng đã ban hành các quyết định bổ nhiệm lãnh đạo các vụ, đơn vị trực thuộc Bộ từ ngày 1/3 và hoàn thành việc kiện toàn cơ cấu tổ chức bộ máy, các nguồn đơn vị trực thuộc Bộ. Triển khai nghị định 178/2024/NĐ-CP của Chính phủ, đến nay Bộ Dân tộc và Tôn giáo đã có 115 người là công chức, viên chức và người lao động đăng ký nguyện vọng nghỉ việc (nghỉ hưu và nghỉ thôi việc) để hưởng chính sách; đã giải quyết cho nghỉ đợt 1 với 20 người. Về công tác phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương trong thời gian tới, Bộ đề xuất tiếp tục phối hợp tham mưu, triển khai thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến công tác dân tộc, tôn giáo; phối hợp trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ là người dân tộc thiểu số, người có uy tín, già làng, trưởng bản, chức sắc, chức việc... Bên cạnh đó, Bộ đề nghị Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương quan tâm, phối hợp nghiên cứu báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư xem xét cho chủ trương và định hướng quan trọng trong việc xác định thành phần các dân tộc thiểu số Việt Nam và đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, không tín ngưỡng của người dân. Trao đổi tại buổi làm việc, Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Triệu Tài Vinh đề xuất một số vấn đề cần Bộ Dân tộc và Tôn giáo nghiên cứu thêm. Ví dụ như việc tại sao chỉ có đồng bào dân tộc Mông là thường xuyên thay đổi tín ngưỡng của mình, còn các dân tộc khác thì không. Ông Vinh cho rằng, thực trạng đó có nguyên nhân, cần sự vào cuộc của các viện nghiên cứu. Ngoài ra, ông cũng lưu ý Bộ quan tâm tới vấn đề thương mại hóa trong tôn giáo và mê tín hóa trong Phật giáo. Còn Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Lại Xuân Môn đề xuất cần quan tâm nhiều đến vấn đề bình dân học vụ số cho đồng bào dân tộc thiểu số; quan tâm triển khai có hiệu quả 3 chương trình mục tiêu quốc gia, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Nhắc đến dân tộc, tôn giáo là phải nhắc đến lịch sử, văn hóa

Phát biểu tại buổi làm việc, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa chúc mừng sự ra đời của Bộ Dân tộc và Tôn giáo.

Ông cho biết, Đảng xác định có liên minh công, nông, tri thức, có sự đoàn kết trong Đảng, đoàn kết của hệ thống chính trị, đoàn kết dân tộc, đoàn kết giữa các tôn giáo, và giữa những người có tín ngưỡng và những người không theo đạo. Vì vậy, với sự kế thừa những thành quả, nỗ lực của Ban Dân vận Trung ương và Ủy ban Dân tộc, Ban Tôn giáo Chính phủ trước đây, Bộ Dân tộc và Tôn giáo cần làm tốt hơn nữa trong tình hình mới hiện nay.  Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương khẳng định công tác giáo dục, vận động, tuyên truyền vẫn là nhiệm vụ hàng đầu của Việt Nam, thời kỳ nào cũng làm, nhưng trong thời kỳ hội nhập quốc tế, bước vào kỷ nguyên vươn mình, chúng ta phải vừa tăng trưởng kinh tế, vừa bảo đảm sự phát triển văn hóa và bền vững. "Khi nhắc đến dân tộc, tôn giáo là phải nhắc đến lịch sử, văn hóa, giao lưu quốc tế, dịch vụ du lịch... Hà Giang, Yên Bái chật cứng khách du lịch quốc tế đặt phòng ở các nhà nghỉ, khách sạn chứng tỏ thế giới rất quan tâm tới chúng ta. Như vậy, chúng ta phải tự hào về vị thế của mình", ông Nghĩa nói. Nhắc lại lịch sử, đồng bào đồng hành với dân tộc, đồng hành với 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, kể cả những năm khó khăn nhất, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh: "Những bước vươn mình của chúng ta hiện nay cũng đều có những đóng góp của đồng bào”. Ông cũng lưu ý cần nâng cao hiệu quả tuyên truyền và vận động. “Trước hết, chúng ta phải thống nhất trong nhận thức của cán bộ, đảng viên và hệ thống chính trị rồi mới đến nhận thức trong nhân dân, nhận thức trong đồng bào dân tộc và tôn giáo. Trong tình hình mới, chúng ta sẽ tiếp tục làm đa dạng hơn, hiệu quả hơn, phát huy tối đa các phương tiện truyền thông mới, nhất là chuyển đổi số trong công tác tuyên truyền", ông Nguyễn Trọng Nghĩa nhắn nhủ. Ngoài hệ thống báo chí đang có nội dung này, ông cho biết sẽ chỉ đạo thêm các báo có các chuyên mục cả tiếng Việt, tiếng đồng bào, tiếng nước ngoài, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền về dân tộc và tôn giáo. "Các chuyên mục về công tác tuyên truyền dành cho đồng bào dân tộc và tôn giáo cần phong phú hơn nữa. Các cơ quan báo chí cần chí tiếp tục làm tốt hơn vấn đề này đúng theo tinh thần phát huy ưu thế của truyền thông số trong thời gian tới”, ông Nguyễn Trọng Nghĩa kỳ vọng.

Xử lý hài hòa các vấn đề dân tộc, tôn giáo

Chia sẻ tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung cho biết: "Thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm và lãnh đạo Đảng, Nhà nước, ngay khi nhận nhiệm vụ mới được Đảng và Chính phủ tin tưởng, giao phó, với tinh thần chủ động, khẩn trương, chúng tôi không chờ đợi, 'câu giờ', Bộ trưởng và Bộ Dân tộc và Tôn giáo đã bắt tay ngay vào công việc".  Ông xác định nhiệm vụ trước tiên của Bộ chính là cánh tay nối dài và hiện thực hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trên cả 2 lĩnh vực: Công tác dân tộc và đảm bảo quyền lợi của đồng bào dân tộc thiểu số, tín ngưỡng và tôn giáo; thực hiện chức năng quản lý nhà nước trên lĩnh vực này.

Bộ xác định mục tiêu chung là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa; đảm bảo các dân tộc bình đẳng và tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo và không tín ngưỡng của người dân, đoàn kết, tương trợ cùng phát triển. Thúc đẩy tính tích cực, ý chí tự lực, tự cường của đồng bào các dân tộc trong phát triển kinh tế - xã hội, vươn lên thoát nghèo đa chiều, bền vững. Trên cơ sở đó, phấn đấu đạt mục tiêu đảm bảo vững chắc an ninh quốc gia, an ninh xã hội, xử lý hài hòa các vấn đề dân tộc, tôn giáo, vấn đề bức xúc xã hội, không để xảy ra các điểm nóng; xử lý hiệu quả các vấn đề phức tạp về an ninh, chính trị, ứng phó với các hiểm họa an ninh phi truyền thống, theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung.  Ông kỳ vọng thời gian tới, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương tiếp tục quan tâm, lãnh đạo, định hướng, phối hợp các vấn đề dân tộc và tôn giáo với Bộ Dân tộc và Tôn giáo để đạt được kết quả cao hơn. Để đạt được những mục tiêu này, Bộ cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng về mặt tư tưởng, chính trị, công tác dân vận và quản lý nhà nước. Cụ thể, Bộ sẽ phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương hoàn thiện sớm và có chất lượng các chương trình, kế hoạch; tập trung vào những việc làm trọng tâm, có tính chiến lược để đạt hiệu quả; tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong Đảng, trong dân, để chuyển biến nhận thức thành hành động; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát…